HALK OZANLARIMIZ, HALK TÜRKÜLERİMİZ VE İHSAN OZANOĞLU / İNCELEME

HALK OZANLARIMIZ, HALK TÜRKÜLERİMİZ VE İHSAN OZANOĞLU / İNCELEMEAli ŞAHİN_______________________________________________
Halk Ozanı... Aşık... Abdal Musa Sultan, Aşık Ali İzzet, Aşık Daimi, Aşık Hüseyin Çırakman, Aşık İhsani, Aşık Mahzuni Şerif, Aşık Ömer, Aşık Sümmani, Aşık Şenlik, Aşık Veysel Şatıroğlu, Aşık Zamani, Bayburtlu Zihni, Dadaloğlu, Davut Sulari, Dertli, Ercişli Emrah, Erzurumlu Emrah, Eşrefoğlu Rumi, Feyzullah Çınar, Gevheri, Hilmi Şahballı, Karacaoğlan, Kaygusuz Abdal, Kazak Abdal, Köroğlu, Kul Ahmet, Mesleki, Mirati, Muharrem Ertaş, Muhlis Akarsu, Murat Çobanoğlu, Nesimi Çimen, Neşet Ertaş, Ozan Şahturna, Pir Sultan Abdal, Ruhsati, Seyrani, Şah Hatayi, Şemsi Yastıman, Şeref Taşlıova, Talibi Coşkun, Teslim Abdal, Tokatlı Gedayi, Yunus Emre, Zaralı Halil, Zileli Ceyhuni... ve daha niceleri...Bir de Kastamonulu Halk Ozanımız İhsan OZANOĞLU... Adını duyup bir Kastamonu Destanı olduğunu işitiyordum ama açıkçası yazılı bir kaynakla karşılaşmamıştım. Şöyle bir kolaçan etmek istedim Ansiklopedi ve şair yazar sözlüklerini. Rastlayamadım. Bu arada il il Türkiye'yi tanıtan Yurt Ansiklopedisinin Kastamonu ile ilgili fasikülleri geldi usuma. 1983'lerde çıkarken ilimizle ilgili iki fasikülü alıp kendim bir araya getirip bir de kapak yapmıştım: Açtım baktım orda biraz değinilmiş, ozanımıza:"İhsan Ozanoğlu (1907- 1981): İlkokuldan sonra Darülhilafe Medresesi'nde okumuş, dışardan sınav vererek İstanbul Öğretmen Okulu'nu bitirmiştir. Uzun yıllar öğretmen olarak görev yaptıktan sonra, Kastamonu Kütüphanesi Müdürlüğü'ne atanmıştır. Fransızca, Arapça, Ermenice öğrenmiş, Süryani ve Hint dilleriyle ilgilenmiştir. Türkçe'nin Hakani, Çağatay ve Azeri lehçeleriyle de yazmış, bir ara Grekçe ve Latince'ye de ilgi duymuştur.Aşık tarzı şiirlerinin yanında, klasik şiirleri de vardır. 1973'e değin yazdığı klasik şiirleri bir kitapta toplamıştır. Yergileri Şamar adı altında yayımlanmıştır. Tar, ud, saz çalabilen Ozanoğlu, günümüzün usta halk ozanlarıyla atışmalar yapmış, l942'de Behçet Kemal Çağlar başkanlığındaki jürice 'Usta Ozan' ilan edilmiş, Konya'da yapılan 10.Türkiye Âşıklar Bayramı'nda 'En Usta Ozan' armağanını almıştır. Folklor derlemeleri de vardır. Kastamonu Kütüğü (1952), Turistik Kastamonu, Aşık Edebiyatı, Kastamonu'nun Yetiştirdiği Meşhur Adamlar, Efe Yüreği, Bir Yudum, Bülbül, yayımlanan kitaplarının birkaçıdır." Denildikten sonra "Ozanın Kastamonu Destanı'ndan bir bölüm" adı altında iki kıtaya yer verilmiş:"Öyle bir cevher ki dünyaya bedel / Biçilmez bahası Kastamonu'nun / Yapılsa tükenmez o kadar güzel / Haşredek senası Kastamonu'nun // Sürüler yayılır yamaçlarında / Top top çiçek açar kıraçlarında / Türlü kuşlar öter ağaçlarında / Gönüller şifası Kastamonu'nun... (Yurt Ansiklopedisi, 1983, s. 4645)"***Hakkında çıkan birçok kaynak ve ozanın baskısı tükenip piyasada bulunmayan bir çok kitabı, broşürü taranıp incelenip toparlanmayı bekliyor... Kastamonu'da tedviren şube müdürlüğüm sırasında Kastamonu Hayat Eczanesi Sahibi Eczacı Hakkı Gültürk'ün tanıtımıyla- ki bizim Hakkı Abi artist oldu daha sonra Atıf Yılmaz'ın Eğreti Gelin filminde oynadı- öylesine tanıdığım ozanımızın oğlu şu anda Çatalzeytin Öğretmenevi Müdürü. Ozan Ozanoğlu... Son gezimde tanıdım biraz daha yakından... ve babası hakkında bir kitap çalışması yaptığını öğrendim, söz aldım kısaca bir tanıtım yazısı ve bir kaç fotoğraf için... Bekliyorum bakalım. Ozan'da Ozanoğlu olduğunun işaretleri de var, -dinlemek kısmet olmadı ama- sazı da duvarda asılı idi...Kastamonulu ozan ilimizin sorunlarını da terennüm etmişti hep şiirlerinde: 1943 yılında Kastamonu'da meydana gelen büyük zelzeleye ait destandan birkaç dörtlüğü buraya almak istiyorum:"Derdimiz bir iken bine yetürdün / Açtın yüreklerde hicran zelzele / Başımızda nice otlar bitürdün / Vermedin bir nefes aman zelzele, // Kastamonu'daki facia hele / Sığmaz ifadesi bir zaman dile / Çökerken bin yıllık muazzam kale / Koymadın kimsede derman zelzele // Ozanoğlu var der her derdin devası / Derd verir sevdiği kula mevlası / Bu gazap sonucu kulun hatası / Bir imtihan oldu İhsan zelzele..."Şiirin tamamını Ozanoğulları Can ve Ozan'ın çalışmaları tamamlandığında öğrenebileceğiz ancak. "Bana ne can gerek ne canan gerek / Gözümde gönlümde sen Kastamonu / Sensiz ne mal gerek ne de şan gerek / Sen benim ben senin Şen Kastamonu" (İhsan Ozanoğlu)diyecek kadar Kastamonu tutkunu ozanı Kastamonu- Kastamonulu mutlaka tanımalı en kısa zamanda diye düşünüyorum. Ve şöyle bir çalışma canlanıyor gözümün önünde: "İhsan OZANOĞLU(Yaşamı / Sanatı / Yapıtları / Kaynakça ve Şiirlerinden Örnekler... Hazırlayanlar: Can- Ozan Ozanoğlu) Çatalzeytin dönüşü 2005 Ağustos'unda yaptığım "Gökırmak" sitesindeki "Halk Ozanlarımız" sayfasına da kısa bir anekdot koymuşum.Daha sonra çeşitli vesilelerle netten iletişim kurduğum Ozan, "hocam bu işlerle daha çok abim Can ilgileniyor demişti. Az da olsa doküman istemiştim ama bir türlü alamamıştım... Hatta o kadar ki adına bir sayfa yapalım diye sayfaya bile başlatmıştım. Nette bir arama yaptığımda üzülerek o sayfanın bomboş olduğunu görmek içimi burkmuştu. Üstelik Google Arama motoru kayıtlarına bile geçmişti bomboş bir sayfa olarak... Ozanımızın yapıtlarının toplu bir dökümüne de ulaşamadım bu arada. Çeşitli araştırmalarda görebildiğim Kaynakça listelerinden ve dipnotlardan yararlanarak çıkarabildiğim taslak listeyi geliştirilmek üzere burada vermek istedim:Ozanoğlu kardeşlerle kurduğumuz sıkı bir diyalog sonunda meyvesini verdi, bazı dokümanları alabildim hiç olmazsa ozanımızın 25. Ölüm yıldönümünde... Ozan- Can Ozanoğlu kardeşlere teşekkür ediyor, Kastamonulu Halk Ozanı ve derlemeci-araştırmacı yazar-şair İhsan Ozanoğlu'nu saygı ve rahmetle anıyorum...İhsan OZANOĞLUNUN BASILI ESERLERİ (*)(Yıllara Göre)ATATÜRK DEVRİMİ DESTANI (Kastamonu, 1938)GÖKLERE DOĞRU (Kastamonu, 1938)ZAFERDEN ZAFERE (Kastamonu, 1938)DELİ GÖNÜL(Kastamonu, 1939)GÖZYAŞI (Kastamonu, 1939)KASTAMONU BİLMECELERİ- Nasıh Güngör'le (İzmir, 1939)KÖRDÜĞÜM (Kastamonu, 1939)MİLLİ ŞEF KASTAMONU'DA (Kastamonu, 1939)ÂŞIK EDEBİYATI-METHAL (Kastamonu, 1940)BİR YUDUM (Kastamonu, 1942)EFE YÜREĞİ-Piyes (Kastamonu, 1942)ZELZELE DESTANI (Kastamonu, 1943)19 MAYIS (Kastamonu, 1946)BAHAR TÜRKÜLERİ (Kastamonu,1946)HALKEVİ DESTANI (Kastamonu, 1946)İNÖNÜ DESTANI (Kastamonu, 1946)ÖZLEM (Kastamonu, 1946)ÜÇ TELLİ (Kastamonu, 1946)YUDUM YUDUM (Kastamonu, 1946)BÜLBÜL (Kastamonu, 1947)ORUÇ (Kastamonu, 1947)30 AĞUSTOS (Kastamonu, 1952)ÇOCUĞUN DEĞERİ (Kastamonu, 1952)DOĞRU YOL (Kastamonu, 1952)DUR (Kastamonu, 1952)DÜSTUR (Kastamonu, 1952)HAYATTAN (Kastamonu, 1952)KASTAMONU DESTANI (Kastamonu, 1952)KASTAMONU KÖYLERİ (Kastamonu, 1952)KASTAMONU KÜTÜĞÜ (Kastamonu, 1952)KIZILAY DESTANI (Kastamonu, 1952)KUMAR (Kastamonu, 1952)MÜFSİD (Kastamonu, 1952)ÖĞÜT (Kastamonu, 1952)SAZ (Kastamonu, 1952)SAZIMIN TELLERİNDEN (Kastamonu, 1952)SENDEN SANA (Kastamonu, 1952)ŞEKVÂ (Kastamonu, 1952)TAŞKINLIK (Kastamonu, 1952)VASİYET (Kastamonu, 1952)29 EKİM (Kastamonu, 1952)NE FAYDA (Kastamonu, 1953)DİMAĞ (Kastamonu, 1953)TURİSTİK KASTAMONU (Kastamonu, 1958)ÇILGINLIK (Kastamonu, 1959)KASTAMONU'NUN YETİŞTİRDİĞİ MEŞHUR ADAMLAR (...- ...)TÜRKÇE NAMAZ VE KUR'AN DAVASININ BUTLANI (... - ...)ŞEYH ŞABÂN-I VELÎ (...- ...)(*) Hazırlayan: Can OZANOĞLU